پوشاک ولوازم جانبی آن همواره در نمایش فرهنگ‌ها و اتفاقات جامعه، در طول سالیان زیاد، نقش مهمی داشتند. اما در ایران، با وجود فرهنگ‌های متعدد در میان اقوام و شهرهای مختلف، کمتر شاهد این اتفاق به شکل درست بودیم.
فرموک، ساخت مسیری در پاس داشتن فرهنگ اقوام
برند نام آشنای فرموک، که در گذشته مصاحبه‌ای اختصاصی با آن‌ها داشتیم، در جدیدترین کالکشن خود با ارائه‌ای متفاوت و کانسپی جذاب به سراغ قوم بختیاری رفته‌است.
مصاحبه اختصاصی با فرموک را در اینجا بخوانید.
گذری کوتاه به بختیاری‌ها
بختیاری‌ها از نژاد آریایی هستند. محل سکونت این قوم غنی از تاریخ و فرهنگ، در جنوب غربی ایران و در امتداد رشته کوه‌های زاگرس است که شامل قسمت‌هایی از استان چهارمحال و بختیاری، اصفهان، لرستان و خوزستان می‌شود. قوم بختیاری همچون دیگر اقوام ایرانی، رسوم و فرنگ مختص خود را در پوشش، ازدواج، سوگواری، رقص و موسیقی دارند. این قوم به دو دسته ایل چهارلنگ و هفت لنگ تقسیم می‌شوند. این دسته بندی در گذشته براساس میزان مالیات پرداختی شکل گرفته است.
به بهانه جدیدترین مجموعه برند فرموک، به گفتگویی با فرشته حدادپور، طراح این پروژه، پرداختیم.
-
خیلی خوشحالیم که مجددا با شما صحبت می‌کنیم و این بار قرارهست از مجموعه جدیدتون برای ما بگید. میدونیم که زمان زیادی برای پیاده‌سازی این پروژه گذاشتید. اما در ابتدا دوست داریم از کلیت این مجموعه و آیتم‌های اون به ما بگید.
من هم خوشحالم که میتونیم در ویکندلی به اصل موضوع این پروژه و حواشی اون بپردازیم. این مجموعه در 2 استایل طراحی شده که مشخصا یکی مختص خانم‌ها و یک هم مختص آقایون هست. البته محوریت اصلی این مجموعه روی استایل خانم‌هاست. ما در این پروژه از فرهنگ و هنر قوم بختیاری الهام گرفتیم و از المان‌های پوششی اون‌ها برای طراحی آیتم‌های مختلف استایل استفاده کردیم. آیتم‌ها شامل کلاه، کیف، شلوار، ژیله برای خانم‌ها و کت برای آقایون هستش.
چوقا، نمادی از مردمان بختیاری
چوقا یا چوخا، نام بالاپوش مردان بختیاری است. بلندای این لباس تا زیر زانوست و دکمه، آستین و یقه هم ندارد. فرشته حدادپور در توضیحاتی درباره این آیتم، که به نوعی الهام بخش این مجموعه هم می‌باشد، گفت: قبلا در طراحی پوشاک یا صنایع دستی از پارچه چوقا زیاد استفاده شده اما ما وارد جزئیات اون شدیم و به نوعی می‌خواستیم وفاداری خودمون رو به لباس‌های اصیل بختیاری نشان بدیم. پارچه‌های چوقا بسیار ارزشمند هستند و با ایستایی بالایی که دارن، حاوی پیام هویتی و فرهنگی مثل فرهنگ شکار و چوپانی هستن. نکته اینجاست که این لباس در اصل برای مردان و خان‌های بختیاری هست. اما چیزی که در پروژه ما بسیار مورد توجه قرار گرفت این بود که این آیتم منبع الهامی برای استایل خانم‌ها شد و این چالشی بود که دنبالش بودیم.
-
چرا؟ این موضوع چه دلیلی داشت؟ و چه واکنش‌هایی؟
امروز مسئله زنان برای ما و البته مردم جامعه ما بسیار مهم هست و ما می‌خواستیم این پیام رو با پیوستگی به فرهنگ قدرتمند و غنی ایران بیان کنیم. جالبه بدونید که از سمت بختیاری‌ها دو واکنش مختلف داشتیم. خیلی از اون‌ها خوشحال شدن و از ما تشکر کردن که فرهنگ اون‌ها مورد توجه ما بوده.
اینکه علاوه بر استفاده از پارچه سعی کردیم فرم و استایل اصیل بختیاری رو درنظر بگیریم برای اون‌ها بسیار جذاب بود. یک سری از افراد هم این موضوع رو دوست نداشن، چراکه مخالف استفاده از فرم لباس آقایون در استایل خانم‌ها بودن. البته این موضوع از تاثیری بود که به دنبالش بودیم و منتظر این نظرات مخالف هم بودیم.
-
شما همیشه برای طراحی‌های فرموک کانسپت‌های مشخصی دارید. در مصاحبه‌ای که قبلا با هم داشتیم، از علاقه‌تون به فرهنگ‌های مختلف گفتید و به این موضوع هم اشاره کردید که در این زمینه قرارهست فعالیت‌هایی داشته باشید. فکر میکنید الان به اون هدف نزدیک هستید تا با هنرتون، اونجوری که باید، این فرهنگ رو به نمایش بگذارید؟
حتی پیش از به وجود اومدن فرموک هم دغدغه من فرهنگ و هنر ایران بود. در صحبتی که با یکی از بختیاری‌ها داشتم به این موضوع تاکید کردم که دوست ندارم کاری که من انجام میدم به اون فرهنگ آسیبی وارد کنه و باعث پایین اومدن سطح اهمیت اون بشه. چون متاسفانه این چیزی هست که در بعضی از طراحی‌ها، که از تاریخ و فرهنگ ما الهام گرفته شده، میبینیم. مثل دست بافته‌های بلوچ که اتفاق خوبی برای اون‌ها نیوفتاد.
به نظر من صنعت مد سرعت زیادی داره و در مقابله اون فرنگ و اصالت در سالیان و نسل‌های طولانی و با سرعت کم به وجود میاد. پس این دو موضوع از نظر ذاتی و ساختاری ارتباطی با هم ندارن. استفاده از فرهنگ و اصالت در مد میتونه هویت اون رو به خطر بیندازه و در این چرخه پرسرعت از بین ببره. مثل اتفاقی که برای بافته‌های بلوچ افتاد و امروز میبینیم که به اصطلاح از مد افتاده. من معتقدم ما باید به چشم یک کالای لوکس به آورده‌های تاریخ و فرهنگ ایران نگاه کنیم تا آسیبی به اون‌ها وارد نشه.
-
نظر بختیاری‌ها در این رابطه چی بود؟
خیلی از بختیاری‌ها هم این ترس رو داشتن و این موضوع برای ما قابل احترام بود. ما برای این مجموعه سعی کردیم ویژگی‌های لوکس بودن رو حفظ کنیم. باید اشاره کنم که لوکس بودن لزوما به معنی زرق و برق داشتن نیست. بلکه داشتن یک داستان پربار و غنی و البته روند کند و دقت زیاد در تولید، میتونه برچسب لوکس بودن روی این مجموعه بزنه. به همین خاطر هم ما بین 5 تا 10 ادیشن از این مجموعه برای فروش درنظر گرفتیم که تمام اون‌ها دارای شناسنامه هستن.
-
یک سوال دیگه که شاید ذهن مخاطبان رو درگیر کنه استفاده نکردن از لباس بانوان بختیاری در استایل خانم هست. دلیل این که برای استایل خانم هم از کانسپت آقایون استفاده شده چی هست؟
فکر میکنم هر طراح و هنرمندی به دنبال ارائه یک مفهوم در کارهای خودش هست. من هم به عنوان یک کاستوم دیزاینر به دنبال خلق یک مفهوم بودم و به همین دلیل کانسپت مردان بختیاری رو در هر دو استایل پیاده‌سازی کردم.
پارچه‌های این مجموعه از فرموک توسط بومیان بختیاری بافته شده است.
-
در پایان دوست داریم که از دست‌اندرکاران این مجموعه هم بگید.
ما حدود 3 سال پیش کار روی این پروژه رو شروع کردیم اما خب کرونا باعث عقب افتادن برنامه‌های ما شد و همین وقفه باعث شد تا ما با افرادی آشنا بشیم که قطعا باعث بهتر شدن خروجی پروژه شدن.
عکاس‌های این پروژه: نیما و وحید صفری
ویدئو: اردلان جودوکی
مدل‌ها: حسام ضمیری – الناز اسدی
میکاپ آرتیست: دارک‌سام‌استایل
با همکاری اکسسوری شاکه
حضور برند درسا در نمایشگاه AYMODE استانبول
برند ریس، تغییر مالکیت و چشم‌انداز آن
